Overige onderzoeken

Bloedanalyse in eigen laboratorium

Ook de mogelijkheden voor onderzoek in eigen laboratorium zijn de afgelopen 20 jaar enorm toegenomen. Was er in de begin jaren ’80 alleen de mogelijkheid om gebruik te maken van de laboratoria van de universiteit in Utrecht, vandaag beschikken we over vele andere laboratoria. Omdat ieder laboratorium zijn eigen specifieke dienstverlening heeft maken wij gebruik van tal van laboratoria. Bij de keuzes zijn naast betrouwbaarheid, kwaliteit, snelheid van dienstverlening de prijs-kwaliteitverhouding mede bepalend.

Eigen laboratorium faciliteiten (zie ook onze visie op onderzoek)

Voor spoedeisende zaken hebben we al sinds 1994 analyse apparatuur in huis. Dit past bij onze doelstelling om te zorgen dat we als kliniek uw huisdier 24 uur per dag 7 dagen per week kunnen behandelen. Het feit dat u eigenlijk altijd bij ons terecht kunt wordt steeds unieker in deze regio. Ook onze mogelijkheid om direct tijdens operaties onderzoek van verdacht weefsel uit te voeren is een groot voordeel (zie ook microscopische diagnostiek). Omdat gebruik van deze apparatuur wat meer kosten met zich meebrengt dan bloedonderzoek dat wordt weggestuurd wordt deze vooral gebruikt in de weekend en avond diensten of als we de uitslag direct willen weten.
Dus als de gezondheid van het dier het toelaat kan met even wachten veel onderzoek vollediger en met minder kosten uitgevoerd worden in een extern laboratorium.

Urine onderzoek

Urine onderzoek is een snelle en een goedkope manier om uiteenlopende afwijkingen in kaart te brengen. Veel gegeneraliseerde aandoeningen verraden zich door afwijkingen in de urine. Het urine onderzoek geeft dan houvast om verder te zoeken bijvoorbeeld met een bloed onderzoek. Goed urine onderzoek bestaat uit veel meer dan een stickje in de urine te houden. Zo moet er bij de beoordeling rekening worden gehouden dat afwijkingen invloed op elkaar hebben. Is de urine bijvoorbeeld sterk onder geconcentreerd (waterig) dan heeft een beetje eiwit in de urine een hele andere betekenis dan bij normaal geconcentreerde urine. De versheid en hoe de urine is verkregen speelt een rol in de beoordeling. Het vinden van nitriet wijst op aanwezigheid van bacteriën. Bij verse en goed opgevangen urine betekent dit dat zich waarschijnlijk bacteriën in de urine bevinden. Bij oude of niet schoon opgevangen urine kan dit natuurlijk ook op een verontreiniging duiden. Hetzelfde geldt voor de zuurgraad en het vinden van kristallen. Is de urine niet vers dan kunnen de kristallen ook buiten de blaas zijn ontstaan.
Ook verschilt de beoordeling per diersoort. Wordt er een omzettingsproduct van de lever in de urine gevonden (urobilinogeen) bij de kat dan is dit eigenlijk altijd afwijkend. Bij de hond heeft dit echter weer minder snel betekenis. Urine kristallen als struviet zijn bij de jonge hond als normaal te beschouwen . Bij de kat(er) echter niet. Bij dit dier kunnen ze een voorbode zijn voor een ernstige aandoening (blaasobstructie). Leukocyten (witte bloedcellen) hebben bij de kat geen betekenis en moeten altijd microscopisch worden aangetoond. Bij de hond heeft het vinden van leukocyten wel betekenis. Het steriele opvangen van urine is bij onze huisdieren vaak geen eenvoudig klusje. Bij de kat worden hiervoor wel “katkor” korrels gebruikt. Dit is een speciale kattenbak korrel. Behalve dat dit dan nog vaak een heel gedoe is en niet altijd lukt zijn de mogelijkheden tot onderzoek van deze urine beperkt en hebben vooral waarde bij het opsporen van veel voorkomende nieraandoeningen bij de oudere kat.
Het beste kan urine onderzoek gedaan worden met vers en steriel verkregen urine door rechtstreekse punctie van de blaas. Immers alles wat dan gevonden wordt (op verse rode bloedcellen na) is ook werkelijk in de urinewegen aanwezig. Bij de kat is dit in handen van een geoefende dierenarts vaak zeer eenvoudig en pijnloos uit te voeren. Bij de hond kan dit het best onder echo begeleiding gebeuren, maar is dit in principe ook heel eenvoudig
Veel dierenartsen maken standaard geen of weinig gebruik van de eigen microscoop bij urine onderzoek. Dat hiermee een belangrijke deel van het urine onderzoek wordt overgeslagen mag duidelijk zijn (zie hiertoe ook microscopische diagnostiek).
Indien wij urine van uw dier onderzoeken krijgt u alle uitslagen op papier/email met bijbehorende uitleg.
Middels de camera die gemonteerd is op de microscoop beschikken we over de mogelijkheid om goede foto’s te maken van hetgeen er zichtbaar is. We proberen zoveel mogelijk de afwijkingen vast te leggen, zodat we op een later moment beeldmateriaal kunnen vergelijken om bijvoorbeeld te zien of de urine verbetert.
In principe bekijken we urine natief, dat wil zeggen zonder kleuring. Het komt voor dat we er voor kiezen om het preparaat te kleuren. Hierdoor zijn veel details veel beter zichtbaar waardoor we soms veel meer informatie kunnen krijgen en het stellen van een diagnose eenvoudiger is.
Er zijn diverse situaties waarbij er eiwit verlies plaats vindt via de urine. Via het normale urineonderzoek kunnen we een grove schatting maken van de hoeveelheid eiwit. In sommige gevallen moeten we nauwkeurig weten hoeveel eiwit een dier verliest, zodat we beter kunnen meten of medicijnen aanslaan.

Feces onderzoek

Onderzoek van ontlasting kan belangrijke aanwijzingen geven en  wordt daarom door ons veelvuldig uitgevoerd. Het onderzoek kan op verschillende manieren gebeuren

  1. Met speciale (PCR) technieken kan tegenwoordig DNA van specifieke infecties zoals Giardia en Parvo worden opgespoord.
  2. Met microscopie kan gezocht worden naar wormen en andere parasieten zoals coccidiën en gisten. Sommige bacteriën kunnen door hun opvallende verschining ook op deze manier gevonden worden.

Door toevoeging van stoffen kan onder de microscoop een indruk verkregen worden van de vertering.

KNO onderzoek

Dat dieren en zeker onze honden en katten een veel betere neus hebben als mensen is iedereen wel bekend. De neus is verhoudingsgewijs dan ook veel groter en veel ingewikkelder van bouw als bij de mens. Bovendien staat alles met elkaar in verbinding en moet er bij afwijkingen dus goed gekeken worden naar de daarmee in verbinding staande gebieden. De keel neus oren en bijholtes kunnen op verschillende manieren onderzocht worden.

Naast overzicht foto’s zijn er ook speciale foto’s die inzicht geven:

  • RX foto neus en voorhoofdsholte zijwaarts
  • RX foto neus via verhemelte onderaanzicht
  • RX foto van midden voor  zijwaarts
  • RX foto midden oor open mouth view
  • RX foto voorhoofdsholte vooraanzicht (skyline opname)

Een echo apparaat is niet in staat om door bot heen te dringen. Een echo van de neus is dus onmogelijk. Wel kan er een scopie worden uitgevoerd van de neus en diepere delen van de luchtwegen. Bijvoorbeeld van een tumor in de neus zoals te zien is op onderstaand filmpje.

Bloeddrukmeting

Bloeddruk meting bij de mens geschied door middel van het dor een drukmanchet afknellen van de slagader in de arm. Door luisteren met een stethoscoop naar het kloppen van deze slagader en het langzaam leeg laten lopen van de manchet wordt de boven en onder druk gemeten. De slagaders in de ledematen van onze huisdieren en met name in die van katten en kleine honden zijn veel te klein om op dergelijke manier de bloeddruk te meten. Door het geluid van het stromend bloed elektronisch te versterken (Doppler) werd het meten van bloeddruk mogelijk. De meting bleek echter erg afhankelijk van de persoon die deze uitvoerde. Kortom: werd de bloeddruk op een ander moment gemeten door een andere persoon dan kon deze een heel ander waarde bezitten. Een andere methode die ook humaan veel wordt gebruikt is bijvoorbeeld bewakingsapparatuur. Dit laat wel goed zien tijdens en na narcose of de bloeddruk gelijk blijft of stijgt of daalt maar echt meten van de bloeddruk blijft moeizaam. Sinds 2009 is er een bloeddruk meter op de markt die werkt op een oscillerende methode en met speciale software bepaalt waar de boven en onder druk te meten zijn. Daarmee is bloeddrukmeting ineens een stuk betrouwbaarder geworden. Bovendien corrigeert de software voor allerlei fouten zoals bewegen van de patiënt. Aanspannen van spieren etc. Bloeddruk meting is belangrijk bij operatie, intensive care, infuus of opname, maar ook bij het opsporen van aandoeningen bij de kat.
klik hier voor tarieven. 

Oogdrukmeting (tonometrie)

Glaucoom of goene staar is een vaak acuut optredende oogaandoening welke, indien deze niet snel gediagnosticeerd en behandeld wordt, tot blindheid kan leiden. Het meten van de oogdruk is technisch niet eenvoudig en goede apparatuur is daardoor kostbaar.
Voorheen moesten we deze patiënten dan ook door verwijzen naar een oogspecialist. We zijn dan ook blij dat we bij vermoeden van oogdruk problemen dit sinds 2011 zelf kunnen meten. Voor het meten wordt de oogbol gedruppeld met een verdovend middel. Voor een goede meting moeten de dieren zeer goed stil zitten. Er worden een aantal metingen gedaan. Hiernaast een foto van de zeer gevoelige punt van het apparaat De oogdruk wordt gemeten doordat de oogbol het centrum van de punt een klein beetje indrukt. Naarmate de oogbol een hogere druk heeft wordt het iets meer ingedrukt.

Electrocardiogram (ECG) Holter ECG

Het ECG is bijna 100 jaar geleden uitgevonden door de Nederlander Einthoven. Het maakt de elektrische activiteit van de hartspier zichtbaar. De elektrische ontlading van de hartspier en het herstel ervan heeft een vast patroon (PQRST) Verstoring van dit patroon wijst op ziekte van de hartspier. Een deel van bruikbaarheid van het ECG is tegenwoordig vervangen door de komst van de echografie. Bij ritme stoornissen is het ECG nog steeds een belangrijke onderzoeksmethode. Daarnaast wordt het ECG gebruikt om de hartactiviteit te bewaken tijdens narcose en herstel na operatie (bijvoorbeeld na een maagtorsie bij de hond). Bij de mens wordt met een hoop snoeren in rust, maar ook bij inspanning op de fiets gekeken hoe het hart onder belasting functioneert. Bij de hond en kat kan met al deze snoeren alleen een ECG worden gemaakt bij een dier en rust of wat rustig ligt en niet hoeft te worden vastgehouden. Veel hartritme stoornissen zijn echter alleen bij activiteit of slechts een gedeelte van de tijd aanwezig. Voor de diergeneeskunde is er daarom recent een miniatuur ECG apparaat ontwikkeld wat het ecg draadloos doorgeeft of bewaard op een geheugenkaart. Hiermee kan nu zelfs een ECG in de thuissituatie worden gemaakt en later worden uitgelezen. Een dergelijker Holter ECG is ook zeer geschikt om dieren in de opname (op afstand) in de gaten te houden zonder dat het dier in zijn beweging wordt belemmerd door snoeren en kabels.

Videoscoop

Met de klassieke otoscoop kon in oren gekeken worden maar kunnen geen beelden worden vastgelegd. Met de moderne videoscoop versie kan niet alleen worden meegekeken door anderen en het beeld worden vastgelegd en vergroot maar zijn ook beter problemen vast te stellen in de neus van dieren en in de bek van konijn en cavia. Hieronder een voorbeeld van een bekinspectie van een konijn met (vooral) op de rechterkant (links op de foto) haken op de onder en boven kiezen. 

Digitale fotografie en videoanalyse

Al vroeg in de ontwikkeling beschikten wij over webcams om dieren 24 uur per dag in de gaten te houden. Door deze beelden ook worden vastgelegd is het op deze manier ook mogelijk om terug te kijken bij bijvoorbeeld vreemd eetgedrag, epileptische aanvallen of onverwachte gebeurtenissen. Ook het toepassen van digitale fotografie met een hoogwaardige camera welke de beelden draadloos verzend en aan de patiënten kaart toevoegt blijkt zeer veel toe te voegen. Denk hierbij aan wondgenezing, oogproblemen, huidproblemen enz.

Externe laboratoria

Naast ons eigen laboratorium is het een bewuste keuze gebruik te maken van een groot aantal laboratoria in binnen en buitenland. Het eigenlaboratorium is overzichtelijk en scheelt administratie, maar het is niet mogelijk daarin voor alles een optimale kwaliteit en prijs aan te bieden. Daarnaast zijn niet alleen de prijs maar ook de snelheid en de kwaliteit van het onderzoek bepalend. Een dag wachten lijkt misschien niet zo veel, maar kan voor een doodzieke patiënt veel verschil maken. Bovendien zijn er zondagen en feestdagen waardoor een dag vele dagen kunnen worden. Voor een 24 uurs kliniek als de onze is dit al gauw reden in eigen apparatuur te investeren als het in belang van uw dier er mee gediend is om snel een uitslag te hebben. Het omgekeerde geldt echter ook: geen direct klaar uitslagen voor schildlkier patienten als ze duurder en minder betrouwbaar zijn als er eigenlijk tijd genoeg is om ze weg te sturen.

Kwaliteitscontrole

Om er zeker van te zijn dat in huis uitgevoerde onderzoeken en testen de juiste uitslag geven wordt regelmatig materiaal ook ingestuurd naar extern laboratoria en specialisten: röntgenfoto’s naar een radioloog, puncties naar een cytoloog, feces (ontlasting) onderzoek naar het universiteitslab. Onze bloedapparatuur wordt maandelijks getest met en controle serum op juiste werking.